ΟΡΙΣΜΟΣ

Το Σύνδρομο Απνοιών-Υποπνοιών κατά τον Ύπνο χαρακτηρίζεται από ολική ή μερική απόφραξη των ανώτερων αεραγωγών, προκαλώντας άπνοια ή υπόπνοια αντίστοιχα. Ως άπνοια στους ενήλικες ορίζεται η διακοπή της ροής του αέρα από το στόμα ή τη μύτη για 10 ή περισσότερα δευτερόλεπτα. Συνήθως, υποδηλώνει πλήρη απόφραξη των ανώτερων αεραγωγών. Ως υπόπνοια ορίζεται η ελάττωση της ροής του αέρα κατά 30%- 50% για 10sec και η οποία συνδέεται με ελάττωση του κορεσμού του οξυγόνου κατά 3% ή με την εμφάνιση ηλεκτροεγκεφαλογραφικής αφύπνισης.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ

Πρόκειται για απόφραξη της αναπνευστικής οδού στο επίπεδο κυρίως του στοματοφάρυγγα.

Ο φάρυγγας συμμετέχει στην λειτουργία της φώνησης, της αναπνοής και της κατάποσης.

Κατά την διάρκεια του ύπνου σε ένα φυσιολογικό άτομο εμφανίζεται μείωση του μυϊκού τόνου αλλά και αλλαγή στο σχήμα του αεραγωγού. Συγκεκριμένα τα τοιχώματα του φάρυγγα είναι ευένδοτα, με συνέπεια το σχήμα και το μέγεθος του αεραγωγού να εξαρτάται από τη θέση των μαλακών μορίων, όπως η μαλακή υπερώα, η γλώσσα και τα τοιχώματα του στοματοφάρυγγα. Η θέση των μαλακών μορίων επηρεάζεται από τη βαρύτητα. Σε ύπτια θέση η γλώσσα και η μαλακή υπερώα μετακινούνται προς τα πίσω με συνέπεια την μείωση της διαμέτρου του στοματοφάρυγγα.

Στα φυσιολογικά άτομα παρά το γεγονός ότι μειώνεται η διάμετρος του φάρυγγα κατά τον ύπνο δεν παρατηρείται απόφραξη και διακοπή της αναπνοής.

Στους ασθενείς με σύνδρομο απνοιών υποπνοιών σε ύπνο παρατηρείται αποφραξη σε αεραγωγό.

H απόφραξη παρατηρείται αφού τελειώσει η εκπνοή και στην αρχή της εισπνοής

Συχνότερα η απόφραξη παρατηρείται στον στοματοφάρυγγα (56-75%) των ασθενών Άλλες περιοχές που μπορεί να συμμετέχουν είναι η  βάση της γλώσσας (25-44%) αλλά και ο υποφάρυγγας (0-33%)

Παρακάτω φαίνεται η συσχέτιση μεταξύ της παθοφυσιολογίας και των κλινικών εκδηλώσεων του συνδρόμου. 

Η εμφάνιση του συνδρόμου στους ασθενείς οφείλεται σε συνδυασμό ανατομικών (όπως είναι η αύξηση μεγέθους μαλακών μορίων στα οποία συμπεριλαμβάνονται ο συνδετικός ιστός, το λίπος, τα αγγεία και τα λεμφαγγεία, η αυξημένη  κατακράτηση υγρών αλλά και διαταραχές στην ανατομία οστών) και νευρομυϊκών παραγόντων(βλάβες σε νεύρα και μύες).

Βασικός παράγοντας αύξησης του μεγέθους  των μαλακών μορίων που εμφανίζεται σε πάρα πολλούς ασθενείς είναι η παχυσαρκία στην οποία παρατηρείται αυξημένη εναπόθεση λίπους γύρω από τον φάρυγγα και μειώνεται το εύρος του αυλού του αεραγωγού.

Η κατακράτηση ακόμη και μικρών ποσοτήτων υγρού(~100-200ml) οδηγεί σε αύξηση μεγέθους μαλακών μορίων φάρυγγα. Έχει βρεθεί ότι η διούρηση σε υπερτασικούς ασθενείς με αποφρακτική άπνοια οδηγεί σε μείωση της  περιφέρειας τραχήλου και κατ' επέκταση στην μείωση της βαρύτητας του συνδρόμου. 

Σε ότι αφορά στις διαταραχές της ανατομίας των οστών παθήσεις όπως η οπισθογναθία, η μικρογναθία αλλά και μια σειρά από κληρονομικά νοσήματα (Down, Pierre-Robin) οδηγούν στην εμφάνιση του Σ.Α.Υ.Υ.

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Πρόκειται για μια άγνωστη φονική επιδημία με αυξανόμενες τάσεις.

Συγκεκριμένα περίπου 3% των ανδρών και 6% των γυναικών έχουν μέτριο προς σοβαρό Σ.Α.Υ.Υ. (Peppard P, Young T, et al. Increased Prevalence of Sleep-Disordered Breathing in Adults. American Journal of Epidemiology 2013)

25.000.000 ενηλίκων στις ΗΠΑ έχει αδιάγνωστο ΣΑΥΥ (Journal of Epidemiology 2013.)

Έχει σοβαρό οικονομικό αντίκτυπο σύμφωνα με τις τελευταίες αναλύσεις

Αποτελεί σημαντικό παράγοντα συννοσηρότητας και ιδαίτερα σε ασθενείς με καρδιαγγειακά νοσήματα πρέπει να διερευνάται η πιθανότητα συνύπαρξης με το βασικό νόσημα.  

Σαφής αύξηση της συχνότητας των τροχαίων ατυχημάτων σε ασθενείς με Σ.Α.Υ.Υ.