Ορισμός αϋπνίας

η αϋπνία χαρακτηρίζεται από δυσκολία στην έναρξη του ύπνου, διάρκεια, σταθεροποίηση ή ποιότητα, που συμβαίνουν παρότι υπάρχουν ευκαιρία και κατάλληλες συνθήκες για ύπνο, και αυτό οδηγεί σε προβλήματα την επόμενη ημέρα.

3 συνιστώσες

• επίμονη δυσκολία στον ύπνο
• επαρκείς συνθήκες και ευκαιρία για ύπνο
• επακόλουθη ημερήσια δυσλειτουργία

Διαγνώσεις (ICSD-3)

• χρόνια αϋπνία
• αϋπνία μικρής διάρκειας
• άλλη διαταραχή αϋπνίας

Μεμονωμένα συμπτώματα και φυσιολογικές παραλλαγές

• υπερβολικός χρόνος στο κρεβάτι
• ύπνος μικρής διάρκειας

Διαγνωστικά κριτήρια για χρόνια αϋπνία (ICSD-3)

Για να τεθεί η διάγνωση πρέπει να πληρούνται τα κριτήρια Α-ΣΤ

Α. Ο ασθενής αναφέρει (ή ο γονέας/φροντιστής του ασθενούς παρατηρεί), ένα ή περισσότερα από

1. δυσκολία στην έναρξη του ύπνου
2. δυσκολία στη διατήρηση του ύπνου
3. ξυπνά νωρίτερα από το επιθυμητό
4. αντίσταση να πάει για ύπνο σύμφωνα με πρόγραμμα
5. δυσκολία να κοιμηθεί χωρίς παρέμβαση γονέα/φροντιστή

Β. Ο ασθενής αναφέρει (ή ο γονέας/φροντιστής του ασθενούς παρατηρεί), ένα ή περισσότερα
συμπτώματα ημέρας που σχετίζονται με τις δυσκολίες του ύπνου τη νύχτα:

1. κόπωση/κακουχία
2. διαταραχές προσοχής, συγκέντρωσης ή μνήμης
3. διαταραχές στην κοινωνική, οικογενειακή, επαγγελματική/ακαδημαϊκή
δραστηριότητα
4. διαταραχές διάθεσης, ευερεθιστότητα
5. ημερήσια υπνηλία
6. προβλήματα συμπεριφοράς (π.χ υπεραδραστηριότητα, παρορμητικότητα)
7. μειωμένη ενεργητικότητα, κινητροδότηση
8. τάση για λάθη, ατυχήματα
9. έγνοια για θέματα ύπνου ή μη ικανοποίηση από τον ύπνο του

 Γ. Τα αναφερόμενα συμπτώματα δεν μπορούν να εξηγηθούν μόνο από ανεπαρκή ευκαιρία (π.χ να υπάρχει αρκετός χρόνος διαθέσιμος) ή ανεπαρκείς συνθήκες (π.χ περιβάλλον ασφαλές, σκοτεινό, ήσυχο και άνετο) για ύπνο.

Δ. Η διαταραχή του ύπνου και τα συνεπακόλουθα ημερήσια συμπτώματα συμβαίνουν τουλάχιστον 3 φορές /εβδομάδα

Ε. Η διαταραχή του ύπνου και τα συνεπακόλουθα ημερήσια συμπτώματα παρουσιάζονται τουλάχιστον για 3 μήνες

ΣΤ. Η δυσκολία ύπνου/εγρήγορσης δεν μπορεί να εξηγηθεί καλύτερα από άλλη
διαταραχή ύπνου

Αϋπνία μικρής διάρκειας (ICSD-3)

Ισχύουν όλα τα κριτήρια της χρόνιας αϋπνίας πλην Ε Άρα:

• διάρκεια < 3 μήνες
• εντοπίζεται σαφής αιτιολογική σχέση
• σποραδική εμφάνιση, αναλόγως στρεσογόνων καταστάσεων

Άλλη διαταραχή αϋπνίας (ICSD-3)

Ασθενείς αναφέρουν τυπικά χαρακτηριστικά αϋπνίας

• επίμονη δυσκολία στον ύπνο
• επαρκείς συνθήκες και ευκαιρία για ύπνο
• επακόλουθη ημερήσια δυσλειτουργία

Αλλά δεν πληρούν όλα τα κριτήρια για χρόνια ή μικρής διάρκειας αϋπνία

Ιατρικά αίτια της Αϋπνίας

• Χρόνια νεφρική αεπάρκεια
• Παθήσεις των αρθρώσεων
• Υπερυρεοειδισμός
• Καρδιακή ανεπάρκεια
• Χρόνια πνευμονοπάθεια
• Νόσος του Parkinson
• Οισοφαγίτιδα παλινδρόμησης
• Πόνος

Παράγοντες κινδύνου για Αϋπνία

• Ηλικία
• Φύλο
• Ιατρικές Νόσοι
• Ψυχιατρικές Νόσοι
• Εργασία με εναλλασόμενες βάρδιες

΄Φαρμακολογικά αίτια της αϋπνίας

• Οινόπνευμα
• Διεγερτικά του Κ.Ν.Σ
• Β-Αναστολείς
• Βρογχοδιασταλτικά
• Κορτικοστεροειδή
• Διεγερτικά αντικαταθλιπτικά
• Αποσυμφορητικά
• Νικοτίνη
• Θυρεοειδική ορμόνη
• Μεθυλοξανθίνες

Κύριο ψυχολογικά αίτιο της αϋπνίας

• Επικέντρωση στο πρόβλημα και ενασχόληση με αυτό
• Κυρίαρχο άγχος γύρω από την δυνατότητα του ύπνου