ΠΑΡΑΥΠΝΙΕΣ

Πρόκειται για σύνθετα κινητικά ή συμπεριφορικά επεισόδια ή εμπειρίες, που συμβαίνουν

-Στην έναρξη του ύπνου

-Στη διάρκεια του ύπνου σε όποιο στάδιο NREM και REM ύπνου

-Στην αφύπνιση από τον ύπνο

     (και στη μετάβαση από και προς τον ύπνο)

Ως επεισόδια ορίζονται μη επιθυμητά σωματικά επεισόδια  (κινήσεις, συμπεριφορές), ή εμπειρίες (συναισθήματα, αντιλήψεις,  όνειρα)  που σχετίζονται με τον ύπνο με δυνάμει καταστροφικές επιπτώσεις ή και τραυματισμούς (του παρακοιμώμενου) με κατακερματισμό του ύπνου, ανεπιθύμητες επιδράσεις στην σωματική  και ψυχοκοινωνική υγεία  

Διακρίνονται σε:

1.Παραϋπνίες NREM  (Διαταραχές αφύπνισης από NREM ύπνο)

       α. Συγχυτικές αφυπνίσεις

       β. Υπνοβασία

       γ. Νυχτερινός τρόμος

       δ. Διαταραχή κατανάλωσης νυχτερινού φαγητού (Δ.Δ σύνδρομο νυχτερινής υπερφαγίας)

2. Παραϋπνίες REM

      α. Συμπεριφορική διαταραχή στον ύπνο REM (RBD-REM sleep behaviour disorder)

       β. Επαναλαμβανόμενη μεμονωμένη παράλυση στον ύπνο

       γ. Διαταραχή εφιάλτη

3.Άλλες παραϋπνίες (χωρίς προτίμηση σε φάσεις ύπνου)

      α. Σύνδρομο κεφαλής που εκρήγνυται

       β. Υπναγωγικές παραισθήσεις

       γ. Ενούρηση

       δ. Παραϋπνία οφειλόμενη σε παθολογική διαταραχή ε. φάρμακο ή ουσία στ. Αδιευκρίνιστα

4.Μεμονωμένα συμπτώματα/ φυσιολογικές παραλλαγές : υπνολαλιά

ΠΑΡΑΥΠΝΙΕΣ  NREM 

ΚΡΙΤΗΡΙΑ

Α. Επαναλαμβανόμενα επεισόδια ατελούς αφύπνισης από τον ύπνο

Β. Ακατάλληλη απάντηση ή απούσα, στις προσπάθειες των άλλων να επαναφέρουν

    τον ασθενή κατά τη διάρκεια των επεισοδίων

Γ. Περιορισμένη ή απούσα γνωσιακή λειτουργία ή αναφορά ονείρου

Δ. Μερική ή πλήρης αμνησία για το επεισόδιο

Ε. Η διαταραχή δεν εξηγείται καλύτερα από άλλη διαταραχή ύπνου ή ψυχική,

    σωματική νόσο, χρήση φαρμάκων ή ουσιών

Κάθε διαταραχή έχει επιπλέον διαγνωστικά κριτήρια με τα οποία και μπαίνει η διάγνωση 

Κύριος εκπρόσωπος των διαταραχών είναι η υπνοβασία η οποία όταν εμφανίζεται σε παιδική ηλικία συνήθως είναι καλοήθης αν όμως παρουσιάζεται σε ενήλικο ζωή τότε απαιτείται περαιτέρω διαγνωστικός έλεγχος.

ΠΑΡΑΥΠΝΙΕΣ REM

Κύριος εκπρόσωπος των διαταραχών είναι  η συμπεριφορική διαταραχή στον ύπνο REM (RBD-REM sleep behaviour disorder) η οποία παρατηρείται τόσο σε ασθενείς με ναρκοληψία αλλά και σε ασθενείς με νόσο Parkisson και μάλιστα σε πολλούς από τους τελευταίου προηγείται κατά πολλά έτη της εμφάνισης λοιπών νευρολογικών συμπτωμάτων.

Διαταραχές αφύπνισης σε υγιή –κατά άλλα- άτομα διαταραχές RBD ή εφιάλτες συνδυάζονται αρκετές φορές με νευροπαθολογία ή ψυχοπαθολογία